Biberon çürüğü nedir?

2.5 yaş altı bebeklerde, uykudan önce ya da uyku arasında yapılan beslenme sonrası oluşan çürüklerdir. Diğer bir adı da ‘erken çocukluk çağı çürüğü’ dür. Biberonun ya da tatlandırılmış emziklerin uyku sırasında çocuğun ağzında uzun süre kalması sonucu çürükler oluşur. Gece uykusu sırasında tükürüğün akış hızı azaldığı için koruyucu özelliği de azalır. Böylelikle biberonun içindeki süt ya da tatlandırılmış içecekler ve emziklere sürülen şekerli maddeler dişin yüzeyinde kalır. Gece boyunca ağız içindeki mikroorganizmaların asit atakları sonucu ‘biberon çürüğü’ oluşmaktadır.

​

Biberon çürüğü nasıl teşhis edilir?

2.5 yaş altı çocuklarda çürüğün tek nedeni biberon çürüğüdür. Biberon çürüğü etyolojik özelliğinin yanısıra dişlerde oluşturduğu harabiyet ile diğer çürüklerden kolaylıkla ayırt edilir. Aileler büyük çoğunlukla çocuklar yaklaşık 20 aylık iken üst kesici dişlerin servikalinde (diş ile dişeti sınırında) beyaz ya da kahverengi bantlar olduğunu gözlerler. Alışkanlık devam ederse bu durum köpek dişleri, 1. ve 2. süt azılarını da kapsar. Mandibular (alt çene) dişler nadir olarak etkilenirler. Çünkü dil emme fonksiyonu sırasında alt dişlerin üzerini örter ve bu dişlerin karyojenik (çürük yapıcı) ortamdan etkilenmeleri önlenir.

​

Anneden bebeğe çürük bulaşır mı?

Bebekler ilk doğduğunda ağız kaviteleri sterildir. Ağızda dişlerin sürmesi ile S. mutans ve laktobasillere rastlanır. Biberon çürüklü çocukların plak ve tükürük örnekleri alındığında yüksek seviyede S. mutans ve laktobasile rastlanmıştır. Bu bakteri, annenin bebeğin mamasının sıcaklığına veya tadına bakmak için bebeği beslediği kaşığını veya emziğini kendi ağzına sürmesiyle tükürük yolu ile anneden bebeğe geçer.

​

Anne sütü çürük yapar mı?

Bebeklerin ilk besini anne sütü, inek sütü ya da her ikisidir. Anne sütünün inek sütüne göre plak pH’sı daha düşüktür. Anne sütü ve inek sütünün içindeki laktoz ağızda laktaz enziminin etkisi ile laktik aside parçalanır. Laktoz oranı anne sütünde %7 iken inek sütünde %4’dür. Yani anne sütü, inek sütüne nazaran daha karyojen (çürük yapıcı) bir besin maddesidir.

​

Biberon çürüğünü önlemede alınacak önlemler nelerdir?

1. ·         Bebeklerde ilk süt dişinin sürmesini takiben 6 ay ile 1 yıl içinde ilk diş muayenesi için pedodontiste muayene olunması gereklidir. İlk diş muayenesi sırasında ailelere dişler, beslenme ve ağız hijyeni hakkında bilgiler verilmesi gerekmektedir.

2. ·         İlk dişler sürdükten sonra dişlerin ıslak temiz bir tülbent ya da gazlı bez ile ya da parmak fırça ile temizlenmeye başlanması gerekmektedir.

3. ·         Tükürme yeteneğini kazanmamış 4 yaş çocuklarda florsuz diş macunu kullanılması gerekmektedir. Aksi takdirde fazladan vücuda alınan flor ile vücutta istenmeyen toksik etkiler görülebilir.

4. ·         Çocuklar okula başlayıncaya kadar dişlerin özellikle aileler tarafından fırçalanması gerekmektedir.

5. ·         1- 2 yaş arasında gerek biberonla, gerekse anne sütü ile gece beslenmesinin bırakılması gerekmektedir.

6. ·         Bu yaş grubu çocuklarda yumuşak gıdalarla beslenme ön planda olduğu için, her beslenme sonrası dişlerin temizlenmesi gerekmektedir. 0- 2 yaş arası çocuklarda temiz bir tülbent, gazlı bez ya da parmak fırçalar ile,  2- 4 yaş arası çocuklarda ise florsuz çocuk macunu ile fırçalanması gerekmektedir.

7. ·         Bebeğin mamasının sıcaklığını kontrol etmek amacıyla bebeğin kaşığını ya da emziğini ağıza götürmemek gerekmektedir. Böylelikle tükürükle anneden bebeğe bakteri geçişi önlenmiş olunur.

8. ·         Biberonun içindeki süte bal, şeker, pekmez gibi şeylerin katılmaması gerekmektedir.

9. ·         Biberonun içine süt harici başka bir besin maddesinin konulmaması gerekmektedir. Meyve suları fruktoz içerdiği için dişler üzerinde karyojenik (çürük yapıcı) etkiye sahiptir. Bu nedenle meyve sularının biberonla değil bardakla içilmesi gerekmektedir.